Was Nederland anders?

Hoe anders was het Nederlands van 500 jaar geleden?

De zestiende eeuw was niet alleen een interessante periode van de Nederlandse geschiedenis maar ook van de Nederlandse taalgeschiedenis. Zowel woordenschat als grammatica veranderden in deze periode ingrijpend en in veel opzichten begon de taal meer en meer op het Nederlands van nu te lijken. Niet voor niets leggen historisch-taalkundigen de “geboorte” van het moderne Nederlands in de zestiende eeuw. Toch hield de spelling in de zestiende eeuw nog lange tijd een “middeleeuws” karakter en kunnen we niet alle taalveranderingen in de geschreven taal van toen terugvinden. Hoe gaan historisch-taalkundigen hier mee om? Hoe beoordelen ze de kloof tussen spreek- en schrijftaal wanneer alleen geschreven bronnen beschikbaar zijn en hoe weten we welke gesproken klanken er achter de archaïserende spelling van onze voorouders ligt? En hoe zit het dan eigenlijk met de dialecten? Interessante vragen die in deze lezing uitvoerig besproken zullen worden. Lezing door Peter-Alexander Kerkhof.

Dit jaar is het 450 jaar geleden dat in 1572 de eerste vrije Statenvergadering werd gehouden. De deelnemende Hollandse steden besloten zich te organiseren en te verzetten tegen het beleid van de Spaanse landheer en erkenden Willem van Oranje opnieuw als stadhouder. Verschillende gemeentes vieren dit jaar deze ‘Geboorte van Nederland’.

In november 2022 organiseert het Streekarchief Midden-Holland in samenwerking met de Bibliotheek Gouda de collegereeks ‘1572: de geboorte van Nederland’. In deze collegereeks verdiepen we ons in verschillende historische aspecten van deze roerige tijden: de burgeroorlog, media en propaganda, zestiende-eeuwse taal en vrouwengeschiedenis. De docenten zijn prof. dr. Judith Pollmann van de Universiteit Leiden, historisch onderzoeker dr. Femke Deen en etymoloog en geschiedwetenschapper dr. Peter-Alexander Kerkhof.

Locatie: vier donderdagavonden om 19:30 uur in de Chocoladefabriek in Gouda.